O Ubiorze

Autor: Michał Czerep - Gwyn

Zarówno mężczyźni i kobiety służący w Rocie winni być zaopatrzeni w podstawowy strój składający się z trzech warstw: bielizny, ubioru spodniego i wierzchniego, butów i stosownego nakrycia głowy. Preferowana jest moda w stylu niemieckim, z przedziału czasowego 1460-1488. Stroje w stylu burgundzkim, związane z najbardziej wpływowym pod tym względem dworem Europy, są również mile widziane. Wpływy obydwu styli są zauważalne na obszarze Europy Środkowej.

Opisane poniżej elementy stroju mają służyć za ogólny przewodnik po podstawowym stroju dla osób chcących w przyszłości służyć w szeregach Roty Pana Kacpra i w żadnym wypadku nie opisują wszystkich możliwych odmian ubiorów jakie noszono w tym czasie i na tym obszarze. W najmniejszym stopniu nie próbuje się też odnieść do zagadnień mody dworskiej.

Więcej o konkretnych elementach ubioru będzie można dowiedzieć się z artykułów omawiających je bardziej szczegółowo.

Mężczyźni

Bielizna: Składa się ona z koszuli i gaci lnianych. Gacie znane z ikonografii tego okresu historycznego formą bliższe są do slipów niż bokserek.

Strój spodni: Składa się z dubletu i nogawico-spodni. Odradza się dublety włoskie farsetto z przedłużoną i luźną bufką. Dublety zazwyczaj sznurowane są albo parami dziurek za pomocą troczków albo zygzakowato długim sznureczkiem przy otwartych dubletach niemieckich. W tym okresie szyto dublety głównie sukienne. Dublety powinny mieć długie rękawy. Dublety kamizelkowe mogą być noszone przez osoby dysponujące odpowiednimi rodzajami pancerza tekstylnego. Nogawico-spodnie z saczkiem są podstawowym okryciem nóg i bioder, troczone do dubletu stosownymi troczkami. Na czas upału zakładać można rozdzielne nogawice rolując je poniżej kolana, można też zakładać je w czasie zimy na nogawico-spodnie. Nogawice i nogawico-spodnie szyto sukna, często podszywając je częściowo białą tkaniną.

Strój wierzchni: Należy pamiętać, że dublet jest strojem spodnim i jako taki w miarę możliwości powinien pozostawać niewidoczny. Na dublet nakładać można szaty wierzchnie w dwu podstawowych typach – kabatu (jacket) i sukni (robe). Każdy z tych typów posiada swoje regionalne i czasowe odmiany. Zazwyczaj szyte z tkanin wełnianych różnych grubości, jakości i barw.

Nakrycie głowy: Podstawowym nakryciem głowy są czapki i kapelusze sukienne i filcowe w różnych kształtach, typach i kolorach. Uzupełniającym nakryciem głowy jest kaptur, znany głównie w dwu typach; wcześniejszym, o bardziej otwartej części twarzowej i okrywającej ramiona dolnej części, często zakończonym długim ogonem liripipe oraz późniejszym, szczelnie otulającym twarz, przylegającym z tyłu do kształtu głowy bądź zaokrąglonym, o różnorodnych w kształcie części dolnych. Szyte z wełny, często podszywane lnem lub wełną.

Kobiety

Bielizna: Proste w kroju giezło lniane, sięgające od połowy łydki do kostki. Najlepiej z długim, dość obcisłym rękawem. Czy kobiety używały gaci jest kwestią sporną, ostateczną decyzję w sprawie której pozostawiamy paniom.

Strój spodni: Prosta w kroju suknia dość obcisła na korpusie, możliwie szeroka od bioder w dół. Najczęściej sznurowana z przodu, czasem z boku. Szyta z tkaniny lnianej lub wełnianej. Z pełnymi długimi rękawami, lub rękawami dopinanymi szpilami. Na nogach krótkie nogawice damskie, sięgające powyżej kolana, zazwyczaj zrolowane tuż poniżej kolana, podtrzymywane przez skórzane lub tekstylne podwiązki.

Strój wierzchni: Suknia o kroju podobnym do spodniej, ale wełniana, względnie suknia w stylu niemieckim.

Nakrycie głowy: Zawój lniana w kolorze białym lub niebielonego lnu w stosownym stylu, uzupełniana kapturami typu starszego lub tzw. gremliny, które występowały też jako niezależne nakrycie głowy.

Wszyscy

Buty: Proste, solidne, o lekko zaostrzonym nosku, szyte na lewej stronie z naturalnie garbowanej skóry. Mogą sięgać poniżej lub powyżej kostki, zamykane na troki lub sprzączki. Są modele bardziej typowe dla pań.

Paski: Skórzane lub tekstylne, zaopatrzone w stosowne okucia oparte na wykopaliskach i źródłach ikonograficznych, dobrane wzorem stosownie do płci i statusu społecznego.

Sakwy: Skórzane i tekstylne, zaopatrzone w stosowne okucia oparte na wykopaliskach i źródłach ikonograficznych, dobrane wzorem stosownie do płci i statusu społecznego. Na przykład brak dowodów na noszenie toreb tzw. chłopski zadek przez panie.

Troki: Skórzane lub tekstylne, zakończone stosowną skuwką zaciskaną na troczków bądź do niego nitowaną. Nie możemy odrzucić możliwości doszywania skuwek, ale nie możemy jej, w odróżnieniu od innych możliwości, potwierdzić.